Beranduegi, agian
Komando Autonomoetako lau kide hil zituzten polizia operazio horretan, eta idenfikazio proba batera deitu du epaileak lekuko bakarra: Joseba Merino. Martxoaren 28an du ordua, Donostiako epaitegietan.
BURGOSKO EPAIKETA: 50 urtemuga
50 urte dira jadanik, 1970.eko abenduak 3an hain zuzen, Burgosko Prozesua izendatua izan zen epaiketa hasi zela. Frankismoak nolabaiteko eskarmentu kriminal bat emantea nahi zion Euskal Herriko eta baita Estatutuko geztediari, zein 60ko hamarkadatik aurrera antolatzen hasi zen frankismoari aurre egiteko, ahal zituzten tresna guztiekin.
ETAko 16 militante jarri ziren bankilloan, baina epaiketaren ondoren bankilloan jarri zena, Europa eta mundu guztiaren aurrean, frankismoa bera izan zen, izugarrizkoa herri mobilizazioei esker. Frankismoaren gainbehera nagusiena hasi zen.
Montejurrako hilketak argituz ia 50 urte beranduago
Alderdi Karlistaren arabera, Espainiako Gobernuak eta Manuel Fraga Iribarnek 1976an Montejurran gertatutakoa bultzatzen lagundu zuten
Mataza askatuz
'Barbaroak eta zibilizatuak' bere azken liburuan, Atutxak aztertu du nola eraikitzen diren bi kategoria horiek, eta ardatz horretatik ihes egitea proposatzen du, eztabaida beste parametro batzuetan kokatuz.
Izotzmendiaren erpina
1960tik gaurdaino tortura eta tratu txarrak salatu dituzten 891 pertsona identifikatu dituzte Nafarroako Gobernuak diruz lagundutako ikerketa batean. Horrenbestez, eta 2017an Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako datuei oraingoak gehituta, guztira 5.181 kasu erregistratuta dauzkate Hego Euskal Herrian.
Oroitza historiokoaren legearen eraginaz
Andaluzian 1936ko gerrako jazarpenaren erantzule nagusi izan zirenen arrastoak atera berri dituzte Sevillako La Macarena basilikatik. «Memoriaren aldeko mugimenduaren garaipena izan da».
Egiari Zorrek Barrionuevoren adierazpenen kariaz egindako prentsa aurrekoa
Espainiar justiziak ez du auzipetu Barrionuevo
«Asko eta asko beren erantzukizunetatik salbuetsita uzten dituen kondena generikorik ez dugu behar»
Oroitza Demokratikoaren Legetik itzuri da Eliza
Memoria Demokratikoaren Lege berria onartu zuten uztailaren 7an Espainiako Kongresuan. Aurreko legea hobetu arren, erakunde memorialistek salatu dute Eliza ez dela aipatzen testuan
Guardia Zibilek exekutatu omen zituzten Mikelon eta Mujika
Nahiz eta azken 50 urteetako bertsio ofizialak zioen tiroketa batean hil zirela, ikerketa batek frogatu du Guardia Zibilak exekutatu zituela
Hamar fusilatu gehiagoren gorpuzkiak aurkitu dituzte Zizurren
Aranzadi zientzia elkarteak topatu ditu gorpuak. Nafarroako Gobernuak dio litekeena dela Ezkabatik eramandako presoen hilotzak izatea
Aurreraurrats nahikoa ez den legea
Espainiako Diputatuen Kongresuak Memoria Demokratikoaren Legea onartu du, aldeko 173 botorekin. Ezkabako gotorlekua eta La Cumbre memoria zentro izango dira, besteak beste
Urte bat gehiago zigorgabetasunean
Urtero legez, German Rodriguezi omenaldia egin diote Iruñean, 1978ko uztailaren 8an Poliziak tiro batez hil zuen toki berean. Ekitaldi berean gogora ekarri dute egun haietan Donostiako San Bartolome kalean eraildako Joseba Barandiaran gaztea ere.
Polloeko anabasa antolatua
Aranzadiren arabera, gutxienez hamazazpi miliziano daude Polloeko mausoleo frankistan lurperatuta, Donostian. Ehorzketen liburuaren arabera, identifikatu gabeko laurogei gorpu daude hobi berean
Gaitzetsi bai baina parkamena eskatzea ez
Urkulluk «pauso positibotzat» jo du, baina uste du gehiago eman beharko direla etorkizunean
85 urte ostean gernikarrek zutunik eta isilik erantzun dute
Hainbat ekitaldi egin dituzte Gernikako bonbardatzearen 85. urteurrenean. Hitzaldi gehienetan Ukrainako gerra ere gogoan hartu dute. Hildakoen omenezko lore eskaintza izan da kanposantuan
Bere heriotzatik "vox populi" izandakoa, frogatu da orain
Txabi Etxebarrietak hil zuen ETAren lehen biktima, eta Etxebarrieta bera izan zen talde armatuko lehen hildakoa. Esan izan da tiroketa batean hil zela, baina Bucesek 1968ko txostenetara jo du: bigarren tiroa bizkarretik eman zioten.
Biktima guztien oroitza.
Elkarretaratze batera deitu du biharko, Gasteizen, ETAren Biktimen Memorialaren inaugurazioarekin bat eginez.
Bergarak bidea erakusten dio Arabako Aldundiari
Europako Justizia Auzitegian kereila aurkeztu duen lehen udala da Bergarakoa. Bidea urra dezake gainerako udalek urrats bera egiteko
PPek eta Voxek legea indarrean sartzea eta murriztea lortu dute.
Atzera bota du 2019an onartutako legeari PPk eta Voxek jarritako errekurtsoa. Azaldu du kasuak ikertuko dituen batzordeak «administrazioko prozedura» besterik ez duela egingo.
Diktaduraren Legea ez dute aldatu gura.
EH Bilduri idatziz emaniko erantzunean gobernuak argudiatu duenez, guardia zibil ohiari dominak kentzeko, legea aldatu beharko litzateke
Marlaskak zigorgabetasuna gurago du.
Aitor Estebanen eskariari erantzun dio gobernuak ezin dituela agiri horiek bere kabuz desklasifikatu, eta epaile batek eskatu beharko lukeela.
TOP Ordena Publikoaren Auzitegiaren egia azaleratzen.
TOP Ordena Publikoaren Auzitegiaren jarduerari buruzko ikerketa bat argitaratu du Juan Jose del Aguilak. Auzitegi frankistak gogor jo zuen euskal herritarren kontra: 13 urtean 1.826 epaitu zituen
Justizia lortu arte.
45 urte igaro dira Poliziak bost langile hil zituenetik Gasteizen. Omenaldiak egin dira, eta Martxoak 3 elkarteak azpimarratu du Biktimen Oroimenezko Zentroa herritarrek eginiko lanaren «fruitua» dela
Egiak pairatutako tortura oroitarazi dio.
'Non dago Mikel?'-en harira zabalduriko audioan, atxilotu bat ia hil arte torturatu zuela dio Gomez Nietok. 1984ko urtarrileko sarekada batena da erreferentzia, eta Josu Mujika izan zen atxilotuetako bat. Erraiak nahastu dizkio grabazioa entzuteak.
Ama kuraia.
Musikari eta politikariak argitara eman du Teresa Borras amak Gasteizko San Pedro elizako parrokoari bidalitako gutuna. Bere haurretako seik pairaturiko torturen berri eman zion, eta mezan Francoren alde otoitz egiteko erregutzeari uzteko eskatu zion.
Tortura azaleratuz.
Sakanako 149 tortura kasuen egia azaleratzeko, 'Arg(h)itzen' dokumentala osatzen ari dira eskualdeko hainbat herritar. Ikus-entzunezkoa egiteko diru-bilketa kanpaina bat abiatu dute. Bideoa albistearen barruan.
Gudako gorpuak berreskuratuz 85 urte ostean.
36ko gerrako hobiak ikertu eta lokalizatzeko planaren balantzea egin du Eusko Jaurlaritzak, eta «lanean jarraitzeko konpromisoa» berretsi dute.
Epaileek gutxietsi zuten soinudun agiria.
Mikel Zabalza Intxaurrondon torturatuta hil zela baieztatzen duen audio elkarrizketa bat argitaratu du 'Público'-k. Grande-Marlaskak agerraldi bat egin dezala eskatu du Geroa Baik, eta EH Bilduk Espainiako Kongresuan galdetuko dio Pedro Sanchezi.
Frankismoren zigorgabetasunaren jarraipena.
Zabalaren salaketa Auzitegi Nazionaleko fiskalaren esku utzi du, azken datuetan oinarrituta. Auzian «epaitu ez diren pertsonen ustezko parte hartzea» ondorioztatzen da salaketan, Kalparsororen iritziz
Gasteizen oroitza hedatu behar duen gunea
Eusko Jaurlaritzak, Arabako Foru Aldundiak, Gasteizko Udalak eta Gasteizko Gotzaindegiak akordio bat sinatu dute Biktimen Oroimenezko Zentroa sortzeko. Martxoaren 3koak aitortzea dute xede