Estatuak beren ardurak hartu behar dituzte
44 urte eman ditu anaiaren gorpuzkien bila, eta horregatik uste du desagertu behartuen kasuak «lazgarriagoak» direla. Bigarren indusketa egin ahal izateak lasaitasun apur bat eman dio.
Albisteak
Estatu espainiarrak oroimen ahula du
Meñikak uste du Espainiako Estatuari «gogoeta autokritikoa» egitea dagokiola izan duen ibilbideaz.
Non dago Jon?
Jon Anza azkenezkoz ikusi zutenetik 15 urte pasata, «begirada guztiak» estatuek publikoki adierazten ez duten horretan daudela dio Jon Anza Gogoan taldeko Jokin Etxebarria
Nafar emakumeak oroitzan
Oroitza historikoa berreraikitzen
Miguel Angel Barcenilla Lezoko Etxetxo memoria elkarteko kideak «Garaituak eta esklabotuak. Bortxazko lanak Lezon 1939-1942» lana egin du, «trabajadorien» memoria ahaztu ez dadin. Aldi berean, Oiartzungo Arkale mendian esklaboen barrakoi bat berreraiki du Kattin Txiki elkarteak.
Euskal Herrian torturatu egin da Diktadura ostean
Batzordeak 2022-2023ko ikasturteko txostena aurkeztu du Eusko Legebiltzarrean. 66 biktima aitortu dituzte; tartean dira 49 tortura kasu, eta Joxi Zabalaren eta Josu Mujikaren hilketak. Baliabide gehiago eskatu dituzte lanerako, eta orain arte izandako «zailtasun handiak» salatu.
Kereilak gizentzen doaz
Igari-Bidankoze-Erronkari errepidea eraiki zuten preso antifaxisten egoera salatu nahi dute. Kereilarekin bat egin dute Ceaqua eta Memoriaren Bideak elkarteek
Frankismoaren ondorengoek zigorgabetasunaren alde berriz
PP, Vox eta Ciudadanos ez beste guztien aldeko botoarekin onartu dute Memoria Historiko eta Demokratikoaren Legea. 1936tik 1978ra arteko biktimei eragiten die, eta, besteak beste, ikerketa talde baten lana abiaraziko du gertatutakoaren «egia finkatzeko», eta biktimei salaketak jartzea erraztuko die, aholkularitza emanez.
30 urte justiziaren zain
Egunotan 30 urte beteko dira Gurutze Iantzi eta Xabier Kalparsoro Espainiako polizia indarren eskuetan zeudela hil zirenetik. Haien kasuek argitu gabe jarraitzen dute.
Erahila!!
1972ko irailak 20, Urdazubi. Jon Andoni Aranguren Muxika 'Iharra' militantea hil zuten guardia zibiletako kaboaren tiroek. Ez geldi!, ez alto!, hil zuten armagabea. Ihes egin zuten harekin batera zihoazen kideek, burkide hilaren oroitza gogoan betiko.
Pozarren irten da epaitegitik
1975ean Polizia frankistak torturatu egin zuela salatzeko, Madrilgo epaile baten aurretik igaro da Julio Pacheco. Memoria Demokratikoaren Fiskaltza prozeduran aurkeztea positibotzat jo dute
Senideak zain-zain egon dira urte askoan
Espainiako Gobernuak martxan jarri du 128 biktimaren gorpuzkiak ateratzeko saioa. Haien senitartekoak zain-zain egon dira urte askoan, senideen hilotzak berreskuratzeko.
Oroitza berreskuratuz
Osasungintza eta 36ko gerra elkartu ditu Jose Antonio Rekondo Bravo sendagile tolosarrak bere azken liburuan. Informazioa biltzea asko kostatu zaiola aitortu du. Sendagilea izan zuen aita, eta erizain boluntarioa ama.
Estatuak biktima batzuri barre egiten die
Espainiako Gobernuak biktimak «umiliatu» dituela adierazi dute agiri instituzional batean. PSEk «errespetua» agertu dio Zabalzaren sendiari
Erakundeek errudunak babesten dituzte
Pasaiako sarraskiko poliziak identifikatzeko saio bat egin dute Donostiako epaitegietan, baina lekuko bakarrak, Joseba Merinok, ezin izan du «ehuneko ehun» inor identifikatu. Komando Autonomoetako lau kideen hilketekin lotuta egon daitezkeen hiru polizia egon dira saioetan, eta saio gehiago egongo dira azaldu ez diren beste bi identifikatzeko.
Intxorta 1937 elkarteak oroitzaren zatia berreskuratu du
Hego Euskal Herriko milaka ume joan ziren erbestera 1936ko gerran, miseriatik, bonbardaketetatik eta gosetik salbu egoteko. Intxorta 1937 elkarteak ikerketa bat ondu du Gipuzkoatik erbestera joandako haurrei buruz, eta 10.000tik gora zenbatu ditu Europa osoko artxiboak arakatuz.
Gerra krimenak izan zituzten emakumeek hizpide
Emakumeek ere eman zuten 36ko gerraren berri: zehazki, hogei inguru etorri ziren nazioartetik Hego Euskal Herrira. Besteak beste, Gernikako bonbardaketa izan zuten hizpide, baita umeen erbesterako bidaia ere. Gerra krimenen gaia landu zuten, oro har.
Oroitza berreskuratuz
«Gazte ausart haien ereduak gugan dirau; bizirauteko hautua egin zutelako dago gure herria bizirik», adierazi dute antolatzaileek
Oroitza berreskuratuz
Okzitaniako Tolosako CNRSko ikerlariak liburu bat idatzi du ETAko kide ohiei egin elkarrizketetan oinarritua, eta Ortzaizen aurkeztuko du, heldu den ostegunean
Izotzmendiaren erpina
Kriminologiaren Euskal Institutuak bere txostena aurkeztu du Nafarroako Parlamentuan. Laura Pego ikerlariaren arabera, kasu kopurua «garrantzitsua» da, eta azterlana «amaitu gabe» dago oraindik
Beranduegi, agian
Komando Autonomoetako lau kide hil zituzten polizia operazio horretan, eta idenfikazio proba batera deitu du epaileak lekuko bakarra: Joseba Merino. Martxoaren 28an du ordua, Donostiako epaitegietan.
Montejurrako hilketak argituz ia 50 urte beranduago
Alderdi Karlistaren arabera, Espainiako Gobernuak eta Manuel Fraga Iribarnek 1976an Montejurran gertatutakoa bultzatzen lagundu zuten
Mataza askatuz
'Barbaroak eta zibilizatuak' bere azken liburuan, Atutxak aztertu du nola eraikitzen diren bi kategoria horiek, eta ardatz horretatik ihes egitea proposatzen du, eztabaida beste parametro batzuetan kokatuz.
Izotzmendiaren erpina
1960tik gaurdaino tortura eta tratu txarrak salatu dituzten 891 pertsona identifikatu dituzte Nafarroako Gobernuak diruz lagundutako ikerketa batean. Horrenbestez, eta 2017an Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako datuei oraingoak gehituta, guztira 5.181 kasu erregistratuta dauzkate Hego Euskal Herrian.
Oroitza historiokoaren legearen eraginaz
Andaluzian 1936ko gerrako jazarpenaren erantzule nagusi izan zirenen arrastoak atera berri dituzte Sevillako La Macarena basilikatik. «Memoriaren aldeko mugimenduaren garaipena izan da».
Egiari Zorrek Barrionuevoren adierazpenen kariaz egindako prentsa aurrekoa
Espainiar justiziak ez du auzipetu Barrionuevo
«Asko eta asko beren erantzukizunetatik salbuetsita uzten dituen kondena generikorik ez dugu behar»
Oroitza Demokratikoaren Legetik itzuri da Eliza
Memoria Demokratikoaren Lege berria onartu zuten uztailaren 7an Espainiako Kongresuan. Aurreko legea hobetu arren, erakunde memorialistek salatu dute Eliza ez dela aipatzen testuan
Guardia Zibilek exekutatu omen zituzten Mikelon eta Mujika
Nahiz eta azken 50 urteetako bertsio ofizialak zioen tiroketa batean hil zirela, ikerketa batek frogatu du Guardia Zibilak exekutatu zituela
Hamar fusilatu gehiagoren gorpuzkiak aurkitu dituzte Zizurren
Aranzadi zientzia elkarteak topatu ditu gorpuak. Nafarroako Gobernuak dio litekeena dela Ezkabatik eramandako presoen hilotzak izatea