Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara
Tresna pertsonalak
Francoren Diktadura garaiko Euskal Preso eta Errepresaliatuen Elkartea
Nabigazioa
Memoria Osoa plataformak deituta, estatu indarkeriaren zenbait biktima elkartu dira Gasteizen, giza eskubideen urraketak ikusarazteko eta biktimei ahotsa eta babesa emateko. Aitortza eta erreparazioa eskatu dute biktimentzat.
Guardia Zibilak tiroz hil zuen Miguel Iturbide, 1967an; Felix Jimenezek eta Ibai Azkonak Espainiako Poliziaren torturak sufritu zituzten, Jimenezek 1978an eta Azkonak 2008an. Balorazio batzordeak 36 aitortza egin ditu oraingoz.
1974ko maiatzaren 20an hil zituen Espainiako Poliziak Roke Mendez eta Jose Luis Mondragon; orain, senideei baieztatu diete «exekuzio bat» izan zela. Albistea 50 urte geroago jaso izanak «zirrara kontrajarriak» eragin badizkie ere, beldurra garaitu dute. Asturiagako hilketaren biktimei egindako omenaldia, maiatzean. BIDASOKO HITZA
Memoria Osoa plataformak ostiral honetan egindako elkarretaratzean Gasteizko Terrorismoaren Biktimen Oroimen Zentroari hiriaren Urrezko Domina ematea arbuiatu dute. Astelehenean emango da saria eta «bizikidetza ereduaren aurkako erasoa» eta «iraingarria» da plataformaren ustez.
Josu Mujika Aiestaranen sendiak argi du segada batean hil zutela. Ez dute ahazteko 1975eko uztailaren 30ean eta ondorenean bizi izandakoa.
95 urterekin zendu da. Urtero haren semeari eta Otaegiri egindako omenaldietan hartzen zuen parte.
1975ean hil zuten, Madrilen. Gizateriaren aurkako delitu gisa aurkeztu dute, Memoria Demokratikoaren Legeak dioelako frankismoaren erregimenaren pean gertatutako krimenek ez dutela preskribatzen eta ezin zaiela amnistiarik eman.
Berriki, Nafarroako Gobernuak Poliziaren indarkeriaren biktima gisa aitortu du. 1978ko uztailaren 8an, German Rodriguezen alboan zen hura hil zutenean. «Bizitza aldatu zidan».
Torturak pairatutako guztiei dei egin diete, «sarea ehuntzen eta zabaltzen» jarrai dezaten. Udazkenean batzarrak antolatuko dituzte herri eta eskualdeetan.
Mina erreparatzeko bidean haren dimentsio publikoa funtsezkoa dela aldarrikatu dute Metxe Gonzalez eta Mikel Soto Torturatuen Sareko kideek. UPN abstenitu egin da, eta udal gobernuak eta PSNk babestu dute sareak aurkeztutako mozioa.
44 urte eman ditu anaiaren gorpuzkien bila, eta horregatik uste du desagertu behartuen kasuak «lazgarriagoak» direla. Bigarren indusketa egin ahal izateak lasaitasun apur bat eman dio.
Meñikak uste du Espainiako Estatuari «gogoeta autokritikoa» egitea dagokiola izan duen ibilbideaz.
Jon Anza azkenezkoz ikusi zutenetik 15 urte pasata, «begirada guztiak» estatuek publikoki adierazten ez duten horretan daudela dio Jon Anza Gogoan taldeko Jokin Etxebarria
Miguel Angel Barcenilla Lezoko Etxetxo memoria elkarteko kideak «Garaituak eta esklabotuak. Bortxazko lanak Lezon 1939-1942» lana egin du, «trabajadorien» memoria ahaztu ez dadin. Aldi berean, Oiartzungo Arkale mendian esklaboen barrakoi bat berreraiki du Kattin Txiki elkarteak.
Batzordeak 2022-2023ko ikasturteko txostena aurkeztu du Eusko Legebiltzarrean. 66 biktima aitortu dituzte; tartean dira 49 tortura kasu, eta Joxi Zabalaren eta Josu Mujikaren hilketak. Baliabide gehiago eskatu dituzte lanerako, eta orain arte izandako «zailtasun handiak» salatu.
Igari-Bidankoze-Erronkari errepidea eraiki zuten preso antifaxisten egoera salatu nahi dute. Kereilarekin bat egin dute Ceaqua eta Memoriaren Bideak elkarteek
PP, Vox eta Ciudadanos ez beste guztien aldeko botoarekin onartu dute Memoria Historiko eta Demokratikoaren Legea. 1936tik 1978ra arteko biktimei eragiten die, eta, besteak beste, ikerketa talde baten lana abiaraziko du gertatutakoaren «egia finkatzeko», eta biktimei salaketak jartzea erraztuko die, aholkularitza emanez.
Egunotan 30 urte beteko dira Gurutze Iantzi eta Xabier Kalparsoro Espainiako polizia indarren eskuetan zeudela hil zirenetik. Haien kasuek argitu gabe jarraitzen dute.
1972ko irailak 20, Urdazubi. Jon Andoni Aranguren Muxika 'Iharra' militantea hil zuten guardia zibiletako kaboaren tiroek. Ez geldi!, ez alto!, hil zuten armagabea. Ihes egin zuten harekin batera zihoazen kideek, burkide hilaren oroitza gogoan betiko.
1975ean Polizia frankistak torturatu egin zuela salatzeko, Madrilgo epaile baten aurretik igaro da Julio Pacheco. Memoria Demokratikoaren Fiskaltza prozeduran aurkeztea positibotzat jo dute
Espainiako Gobernuak martxan jarri du 128 biktimaren gorpuzkiak ateratzeko saioa. Haien senitartekoak zain-zain egon dira urte askoan, senideen hilotzak berreskuratzeko.
Osasungintza eta 36ko gerra elkartu ditu Jose Antonio Rekondo Bravo sendagile tolosarrak bere azken liburuan. Informazioa biltzea asko kostatu zaiola aitortu du. Sendagilea izan zuen aita, eta erizain boluntarioa ama.
Espainiako Gobernuak biktimak «umiliatu» dituela adierazi dute agiri instituzional batean. PSEk «errespetua» agertu dio Zabalzaren sendiari
Pasaiako sarraskiko poliziak identifikatzeko saio bat egin dute Donostiako epaitegietan, baina lekuko bakarrak, Joseba Merinok, ezin izan du «ehuneko ehun» inor identifikatu. Komando Autonomoetako lau kideen hilketekin lotuta egon daitezkeen hiru polizia egon dira saioetan, eta saio gehiago egongo dira azaldu ez diren beste bi identifikatzeko.
Hego Euskal Herriko milaka ume joan ziren erbestera 1936ko gerran, miseriatik, bonbardaketetatik eta gosetik salbu egoteko. Intxorta 1937 elkarteak ikerketa bat ondu du Gipuzkoatik erbestera joandako haurrei buruz, eta 10.000tik gora zenbatu ditu Europa osoko artxiboak arakatuz.
Emakumeek ere eman zuten 36ko gerraren berri: zehazki, hogei inguru etorri ziren nazioartetik Hego Euskal Herrira. Besteak beste, Gernikako bonbardaketa izan zuten hizpide, baita umeen erbesterako bidaia ere. Gerra krimenen gaia landu zuten, oro har.
«Gazte ausart haien ereduak gugan dirau; bizirauteko hautua egin zutelako dago gure herria bizirik», adierazi dute antolatzaileek
Okzitaniako Tolosako CNRSko ikerlariak liburu bat idatzi du ETAko kide ohiei egin elkarrizketetan oinarritua, eta Ortzaizen aurkeztuko du, heldu den ostegunean
Kriminologiaren Euskal Institutuak bere txostena aurkeztu du Nafarroako Parlamentuan. Laura Pego ikerlariaren arabera, kasu kopurua «garrantzitsua» da, eta azterlana «amaitu gabe» dago oraindik