BURGOSKO EPAIKETA: 50 urtemuga

50 urte dira jadanik, 1970.eko abenduak 3an hain zuzen, Burgosko Prozesua izendatua izan zen epaiketa hasi zela. Frankismoak nolabaiteko eskarmentu kriminal bat emantea nahi zion Euskal Herriko eta baita Estatutuko geztediari, zein 60ko hamarkadatik aurrera antolatzen hasi zen frankismoari aurre egiteko, ahal zituzten tresna guztiekin. ETAko 16 militante jarri ziren bankilloan, baina epaiketaren ondoren bankilloan jarri zena, Europa eta mundu guztiaren aurrean, frankismoa bera izan zen, izugarrizkoa herri mobilizazioei esker. Frankismoaren gainbehera nagusiena hasi zen.

Euskal Herrian torturatu egin da Diktadura ostean

Batzordeak 2022-2023ko ikasturteko txostena aurkeztu du Eusko Legebiltzarrean. 66 biktima aitortu dituzte; tartean dira 49 tortura kasu, eta Joxi Zabalaren eta Josu Mujikaren hilketak. Baliabide gehiago eskatu dituzte lanerako, eta orain arte izandako «zailtasun handiak» salatu.

Gehiago irakurri

Kereilak gizentzen doaz

Igari-Bidankoze-Erronkari errepidea eraiki zuten preso antifaxisten egoera salatu nahi dute. Kereilarekin bat egin dute Ceaqua eta Memoriaren Bideak elkarteek

Gehiago irakurri

Frankismoaren ondorengoek zigorgabetasunaren alde berriz

PP, Vox eta Ciudadanos ez beste guztien aldeko botoarekin onartu dute Memoria Historiko eta Demokratikoaren Legea. 1936tik 1978ra arteko biktimei eragiten die, eta, besteak beste, ikerketa talde baten lana abiaraziko du gertatutakoaren «egia finkatzeko», eta biktimei salaketak jartzea erraztuko die, aholkularitza emanez.

Gehiago irakurri

30 urte justiziaren zain

Egunotan 30 urte beteko dira Gurutze Iantzi eta Xabier Kalparsoro Espainiako polizia indarren eskuetan zeudela hil zirenetik. Haien kasuek argitu gabe jarraitzen dute.

Gehiago irakurri

Erahila!!

1972ko irailak 20, Urdazubi. Jon Andoni Aranguren Muxika 'Iharra' militantea hil zuten guardia zibiletako kaboaren tiroek. Ez geldi!, ez alto!, hil zuten armagabea. Ihes egin zuten harekin batera zihoazen kideek, burkide hilaren oroitza gogoan betiko.

Gehiago irakurri

Pozarren irten da epaitegitik

1975ean Polizia frankistak torturatu egin zuela salatzeko, Madrilgo epaile baten aurretik igaro da Julio Pacheco. Memoria Demokratikoaren Fiskaltza prozeduran aurkeztea positibotzat jo dute

Gehiago irakurri

Oroitza berreskuratuz

Osasungintza eta 36ko gerra elkartu ditu Jose Antonio Rekondo Bravo sendagile tolosarrak bere azken liburuan. Informazioa biltzea asko kostatu zaiola aitortu du. Sendagilea izan zuen aita, eta erizain boluntarioa ama.

Gehiago irakurri

Erakundeek errudunak babesten dituzte

Pasaiako sarraskiko poliziak identifikatzeko saio bat egin dute Donostiako epaitegietan, baina lekuko bakarrak, Joseba Merinok, ezin izan du «ehuneko ehun» inor identifikatu. Komando Autonomoetako lau kideen hilketekin lotuta egon daitezkeen hiru polizia egon dira saioetan, eta saio gehiago egongo dira azaldu ez diren beste bi identifikatzeko.

Gehiago irakurri

Gerra krimenak izan zituzten emakumeek hizpide

Emakumeek ere eman zuten 36ko gerraren berri: zehazki, hogei inguru etorri ziren nazioartetik Hego Euskal Herrira. Besteak beste, Gernikako bonbardaketa izan zuten hizpide, baita umeen erbesterako bidaia ere. Gerra krimenen gaia landu zuten, oro har.

Gehiago irakurri

Oroitza berreskuratuz

Okzitaniako Tolosako CNRSko ikerlariak liburu bat idatzi du ETAko kide ohiei egin elkarrizketetan oinarritua, eta Ortzaizen aurkeztuko du, heldu den ostegunean

Gehiago irakurri

Izotzmendiaren erpina

Kriminologiaren Euskal Institutuak bere txostena aurkeztu du Nafarroako Parlamentuan. Laura Pego ikerlariaren arabera, kasu kopurua «garrantzitsua» da, eta azterlana «amaitu gabe» dago oraindik

Gehiago irakurri

Beranduegi, agian

Komando Autonomoetako lau kide hil zituzten polizia operazio horretan, eta idenfikazio proba batera deitu du epaileak lekuko bakarra: Joseba Merino. Martxoaren 28an du ordua, Donostiako epaitegietan.

Gehiago irakurri

Mataza askatuz

'Barbaroak eta zibilizatuak' bere azken liburuan, Atutxak aztertu du nola eraikitzen diren bi kategoria horiek, eta ardatz horretatik ihes egitea proposatzen du, eztabaida beste parametro batzuetan kokatuz.

Gehiago irakurri

Izotzmendiaren erpina

1960tik gaurdaino tortura eta tratu txarrak salatu dituzten 891 pertsona identifikatu dituzte Nafarroako Gobernuak diruz lagundutako ikerketa batean. Horrenbestez, eta 2017an Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako datuei oraingoak gehituta, guztira 5.181 kasu erregistratuta dauzkate Hego Euskal Herrian.

Gehiago irakurri

Urte bat gehiago zigorgabetasunean

Urtero legez, German Rodriguezi omenaldia egin diote Iruñean, 1978ko uztailaren 8an Poliziak tiro batez hil zuen toki berean. Ekitaldi berean gogora ekarri dute egun haietan Donostiako San Bartolome kalean eraildako Joseba Barandiaran gaztea ere.

Gehiago irakurri

Polloeko anabasa antolatua

Aranzadiren arabera, gutxienez hamazazpi miliziano daude Polloeko mausoleo frankistan lurperatuta, Donostian. Ehorzketen liburuaren arabera, identifikatu gabeko laurogei gorpu daude hobi berean

Gehiago irakurri